"

Bogata wiedza teoretyczna stanowi stabilny fundament, na którym budować można praktyczne rozwiązania samorządowych problemów ustrojowych.

"

Dowiedz się więcej:

Ustrój JST

Wspierane przez

Analiza ostatnich rozstrzygnięć nadzorczych wskazuje, iż rady gmin mają problemy z podejmowaniem prawidłowych uchwał w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami.

Rozstrzygnięciem nadzorczym nr P.4131.6.2017.PC z dnia 3 kwietnia 2017 r., Wojewoda Mazowiecki stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami. W tym akcie nadzoru wojewoda wskazał na dwie grupy nieprawidłowości: w zakresie ograniczenia kręgu osób uprawnionych do wzięcia udziału w konsultacjach oraz w zakresie ingerencji rady gminy w sferę kompetencji organu wykonawczego.

Ograniczenia kręgu osób uprawnionych do wzięcia udziału w konsultacjach

Zgodnie z  art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.], zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy. Tym samym, na podstawie tego przepisu, rada gminy posiada kompetencje jedynie do określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji. Analizując legalność uchwały rady gminy podjętej na podstawie tego przepisu, wojewoda wyjaśnił, iż pod pojęciem zasad kryją się reguły rządzące instytucją konsultacji, natomiast przez tryb należy rozumieć sposób postępowania konsultacyjnego, jego procedurę. Organ stanowiący, w uchwale w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami, postanowił, że „w konsultacjach mają prawo uczestniczyć mieszkańcy Gminy, mający czynne prawo wyborcze w wyborach do Rady Gminy”. Ponadto, rada gminy zadecydowała w uchwale, że lista poparcia, poza modelowymi elementami powinna zawierać także numer PESEL osoby biorącej udział w konsultacjach. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Wojewoda Mazowiecki powołał się na orzecznictwo sądów administracyjnych, zgodnie z którym, wśród zasad i trybu przeprowadzania konsultacji nie mieści się określenie praw podmiotowych decydujących o prawie jednostki do udziału w konsultacjach. W ocenie Wojewody, wymóg podania numeru PESEL stanowi tworzenie nieprzewidzianych ustawowo kryteriów, a  dodatkowo nie ma nic wspólnego z ustaleniem, czy dana osoba jest mieszkańcem Gminy. Organ nadzoru podkreślił,  że ustalanie dodatkowych wymogów stanowi ograniczenie konstytucyjnych wolności i praw, a  takie może być wprowadzone wyłącznie ustawą. Na ten temat pisaliśmy również w artykule:  Kto może brać udział w konsultacjach gminnych?  

Ingerencja rady gminy w zakres kompetencji organu wykonawczego

Zgodnie z art. 30 ust. 1 u.s.g.,  wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. W myśl art. 30 ust. 2 pkt 2 u.s.g., określanie sposobu wykonywania uchwał należy do zasad wójta jako organu wykonawczego gminy. Wojewoda Mazowiecki stanął na stanowisku, iż wskazanie w uchwale rady gminy wymaganych elementów przedmiotowego zarządzenia wójta, wszczynającego procedurę konsultacji, stanowi istotne naruszenie przepisów u.s.g. Organ nadzorczy zwrócił uwagę, że określenie sposobu wykonywania uchwał należy do kompetencji organu wykonawczego, a ingerencja organu stanowiącego w sferę zadań wójta jest niedopuszczalna. Analogiczny pogląd Wojewoda Mazowiecki wyraził w rozstrzygnięciu nadzorczym nr O.4131.9.2017.AD, wskazując iż przepisy u.s.g. nie upoważniają rady gminy do wkraczania w zakres kompetencji przysługujących organowi wykonawczemu. Organ nadzorczy zauważył, że skoro wójt wykonuje uchwały, to jego zadaniem jest wydawanie zarządzeń o przeprowadzeniu konsultacji oraz określenie elementów takiego zarządzenia. W związku z powyższym, Wojewoda uznał, że o określeniu kto, w jakich terminach, za pomocą jakich środków, w jakim trybie zrealizuje zadania wynikające z uchwały, decyduje organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, a rada gminy dokonując postanowień w tym przedmiocie, bezpodstawnie wkroczyła w sferę kompetencji wójta.

Podsumowanie

W rezultacie powyższego, ingerencje rady gminy w zakres zadań organu wykonawczego oraz ograniczanie kręgu osób uprawnionych do wzięcia udziału w konsultacjach pokazują, że organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mają problemy z podejmowaniem prawidłowych uchwał w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami. Takie działania rady gminy należy uznać za przekroczenie granic upoważnienia ustawowego, co stanowi istotne naruszenie prawa, a w konsekwencji skutkuje stwierdzeniem nieważności uchwały.

"

Bogata wiedza teoretyczna stanowi stabilny fundament, na którym budować można praktyczne rozwiązania samorządowych problemów ustrojowych.

"

Dowiedz się więcej:

Ustrój JST

Wspierane przez