Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

05.05.2016

Czy ustalenie stawki opłat za śmieci wymaga uprzedniego przeprowadzenia przetargu?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Zdaniem NSA warunkiem rzetelnego ustalenia stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez radę gminy nie jest wcześniejsze przeprowadzenie przetargu na odbieranie tych odpadów.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2016 r. (sygn. II FSK 76/15) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Prokuratora od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie z dnia 15 października 2014 r. (sygn. I SA/Go 357/14) w sprawie ze skargi tego Prokuratora na uchwałę Zgromadzenia Celowego Związku Gmin SGO5 w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki tej opłaty.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Zgromadzenie Celowego Związku Gmin SGO5 w Starym Kurowie [dalej: związek gmin] podjęło uchwałę w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki tej opłaty.

Skargę na powyższą uchwałę wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Prokurator Rejonowy, zarzucając że została ona podjęta bez dokonania należytej kalkulacji rzeczywistych kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

W uzasadnieniu skarżący podkreślił, że „stawka opłaty będzie ustalona w sposób zgodny z zawartymi w przepisie wytycznymi tylko gdy organ przedstawi rzetelną kalkulację kosztów”. Zdaniem prokuratora warunkiem uznania kalkulacji za rzetelną jest uprzednie przeprowadzenie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i w ten sposób poznanie kwoty, za którą wygrywający przetarg przedsiębiorca będzie odbierał od mieszkańców odpady komunalne. Tymczasem w przedmiotowym stanie faktycznym kalkulacja została sporządzona przed uzyskaniem wyników przetargu.

W odpowiedzi na skargę związek gmin wniósł o jej oddalenie, podkreślając, że przy przeprowadzeniu kalkulacji uwzględniono wszystkie niezbędne wskaźniki (m.in. koszty utylizacji, koszty odbierania i zbierania odpadów) i dzięki temu założone szacunkowe dane są wiarygodne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia z dnia 15 października 2014 r. (sygn. I SA/Go 357/14) uznał skargę prokuratora za niezasadną. Sąd przychylił się do twierdzenia związku gmin, że szacunkowe koszty funkcjonowania systemu sporządzone zostały z uwzględnieniem wszystkich istotnych elementów oraz na podstawie kosztów jakie ponoszą gminy – uczestnicy związku. Sąd I instancji wskazał także, że w jego ocenie wykładnia przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: u.c.p.g.] nie daje podstaw do wyprowadzenia wniosku, że warunkiem rzetelnej kalkulacji opłaty jest wcześniejsze przeprowadzenie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych.

Powyższy wyrok prokurator zaskarżył w całości skargą kasacyjną, zarzucając sądowi I instancji naruszenie przepisów szeregu ustaw (u.c.p.g., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) oraz przepisów Konstytucji. Skarżący zarzucił przede wszystkim błędną wykładnię przepisów polegającą na uznaniu prawidłowości ukształtowania przez związek gmin wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2016 r. (sygn. II FSK 76/15) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w całości skargę kasacyjną Prokuratora Rejonowego z powodu braku usprawiedliwionych podstaw do jej uwzględnienia.

W pierwszej kolejności sąd II instancji odniósł się do zarzutu naruszenia przepisów postępowania. Zdaniem NSA, uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawierało wszystkie niezbędne elementy, precyzyjnie określało zarzuty, a także okoliczności wynikające z zebranego materiału dowodowego.

NSA nie zgodził się także z zarzutem prokuratora dotyczącym zbyt wąskiego zakresu kontroli zaskarżonej uchwały przez WSA w Gorzowie Wielkopolskim. W przepisach u.c.p.g. wymienione są elementy, które rada gminy „bierze pod uwagę” określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Sam wynik kalkulacji, jako efekt analizy ekonomicznej, nie podlega badaniu. Sąd zobowiązany jest zatem ocenić uchwałę tylko pod kątem naruszenia prawa. W ocenie NSA sąd I instancji kontrolując ww. uchwałę stwierdził słusznie, że organ związku przy ustalaniu opłaty uwzględnił wszystkie niezbędne elementy kalkulacyjne.

Ponadto, NSA za chybiony uznał zarzut, że warunkiem koniecznym uznania kalkulacji za rzetelną jest uprzednie przeprowadzenie przetargu, gdyż sam ustawodawca narzucił gminom termin podjęcia ww. uchwał (wynosi on 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).

Uzasadniając tę tezę, NSA zauważył, że z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika obowiązek dla gminy zapewnienia lokalnej społeczności odbioru albo odbioru i zagospodarowania odpadów. Art. 6h ww. ustawy przewiduje, że system gospodarowania odpadami w gminach zakłada „przynajmniej częściowe” finansowanie tego zadania przez mieszkańców lokalnej społeczności poprzez ponoszenie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. NSA zauważył również, że realizacja takiego zadania publicznego, zgodnie z art. 6d-6h u.c.p.g., następuje za pośrednictwem podmiotu wyłonionego w przetargu. Ustawa nie wskazuje jednak konkretnej kolejności podejmowania przez gminę czynności związanych z realizacją ww. zadania. Zdaniem NSA takiego wniosku nie sposób wyprowadzić z faktu, że przepisy o przetargu zostały zamieszczone wcześniej przed przepisami dotyczącymi uchwał rady gminy. Sąd zwrócił także uwagę, że uprzednie wyłonienie wykonawcy często nie byłoby możliwe, z racji tego, że inny organ ogłasza i przeprowadza przetarg na wyłonienie wykonawcy, a inny organ podejmuje uchwałę w przedmiocie metody ustalenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

NSA podkreślił, że rzetelna kalkulacja wysokości opłat powinna w szczególności uwzględniać liczbę mieszkańców gminy, ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, o których mowa w art. 6r ust. 2 u.c.p.g. oraz przypadki, gdy właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie (zob. także: Ustalanie stawek opłat za śmieci”).

Sąd zwrócił także uwagę na uregulowania art. 34 i 35 ustawy Prawo zamówień publicznych. Przewidują one obowiązek przeprowadzenia postępowania o zamówienie publiczne, ale nie zakładają, że podstawą tego postępowania, w tym oszacowania wartości zamówienia musi być wyłącznie ustalona uchwałą rady gminy wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Sąd II instancji wskazał, że jakkolwiek system ustalania opłat za gospodarowanie odpadami oraz reguły prowadzenia postępowania o zamówienie publiczne oraz ustalania jego wartości są ze sobą funkcjonalnie powiązane, to jednak z przepisów nie wynika prymat ani kolejność którejkolwiek z tych czynności. Z formalnego punktu widzenia czynności te nie są od siebie uzależnione w taki sposób, że jedna ma być podstawą drugiej lub odwrotnie.

Sąd dostrzegł, że opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią źródło pokrywania nie tylko kosztów ewentualnej realizacji zamówienia po przeprowadzonym przetargu, ale także pokrywają szereg innych wydatków związanych z szeroko rozumianym zadaniem z zakresu gospodarki odpadami (np. edukacja ekologiczna, obsługa administracyjna systemu itd.).

NSA zwrócił również uwagę na fakt, że dla przyjęcia takiej lub innej metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz stawki tej opłaty, a także dla ustalenia wartości szacunkowej zamówienia na odbiór albo odbiór i zagospodarowanie odpadów potrzebne jest działanie z należytą starannością i przyjęcie jak najbardziej racjonalnych, uzasadnionych w świetle dostępnych informacji i przewidywań założeń, co do tego ile środków gmina uzyska z opłat i jaki koszt będzie musiała ponieść w związku z realizacją zamówienia. W obu ww. przypadkach gmina bazuje jedynie na szacunkowych założeniach, bazując na danych dotyczących porównywalnych zamówień, a zwłaszcza biorąc pod uwagę koszty świadczenia analogicznych usług we wcześniejszych okresach.

NSA wskazał także, że uchwały w sprawie ustalenia stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi zwykle podejmowane są raz na dłuższy okres czasu i niezmieniane jeśli nie ma takiej konieczności, natomiast postępowania o zamówienia publiczne dotyczą krótszych odcinków czasu.

W tym stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną prokuratora w całości.

O wyrokach sądów administracyjnych dotyczących ustalania stawek opłaty śmieciowej pisaliśmy również w artykułach:

 „Nieprawidłowe ustalenie stawek opłaty śmieciowej”,

Nie można wyznaczać stawki opłaty śmieciowej z mocą wsteczną”,

Prawidłowe uwzględnienie maksymalnej wysokości stawki opłaty śmieciowej”,

Różnicowanie stawek „opłat śmieciowych” w zależności od wielkości gospodarstwa domowego dopuszczalne!”.

 

_________________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Autorzy artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Kinga Grzelak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi