Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

18.09.2015

Miejsce zamieszkania a wygaśnięcie mandatu radnego

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Stałość pobytu w danej miejscowości wiąże się ze skupieniem w niej życiowej aktywności, związanej z pracą czy rodziną.

Wyrokiem z dnia 7 maja 2015 r. (sygn. akt II SA/Rz 414/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego.

Rada Gminy podjęła uchwałę stwierdzającą wygaśnięcie mandatu radnego z powodu nieposiadania przez niego prawa wybieralności w dniu wyborów. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że radny zamieszkiwał poza miejscowością, w której kandydował, a następnie wykonywał mandat. Świadczyć o tym miała informacja od zarządcy nieruchomości o nie zamieszkiwaniu przez radnego we wskazanym przez niego mieszkaniu oraz treść oświadczenia złożonego pracodawcy, na podstawie którego korzystał on ze zwiększonej stawki kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy przynależnej pracownikom zamieszkującym poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.

Pozbawiony mandatu radny zaskarżył uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W wyroku z dnia 7 maja 2015 r. (sygn. akt II SA/Rz 414/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wskazał, że podstawą podjęcia zaskarżonej uchwały był art. 383 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 nr 21 poz.112), [dalej: k.w.]. Przepis ten wskazuje na przyczyny wygaśnięcia mandatu radnego, w tym m.in. na przesłankę utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów. Zgodnie z art.11 § 1 pkt 5 k.w. w zw. z art. 10 § 1 pkt 3 lit. a) k.w. w odniesieniu do wyborów do rady gminy bierne prawo wyborcze (tak samo jak czynne) przysługuje wyłącznie obywatelom polskim oraz obywatelom Unii Europejskiej, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 18 lat oraz stale zamieszkują na obszarze tej gminy.

Definicję „stałego zamieszkania” wprowadza art. 5 pkt 9 k.w., który rozumie przez to pojęcie zamieszkanie w określonej miejscowości, pod oznaczonym adresem, z zamiarem stałego pobytu. Kodeks wyborczy nie wiąże jednak stałego zamieszkania z zameldowaniem dla potrzeb określenia praw wyborczych. Tym samym, o miejscu zamieszkania dla określenia praw wyborczych decydują dwie przesłanki faktyczne występujące łącznie: przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem oraz zamiar stałego pobytu w tym miejscu.

Zarówno w orzecznictwie, jak i piśmiennictwie podkreśla się, że stałość pobytu w danej miejscowości wiąże się ze skupieniem w niej życiowej aktywności, związanej z pracą czy rodziną. Dla oceny miejsca stałego pobytu nie należy jednak kierować się oświadczeniami osoby zainteresowanej, lecz powinno się uwzględnić okoliczności zewnętrzne, które mogą świadczyć o tym, że dana osoba rzeczywiście stale przebywa w danej miejscowości. Tym samym, niemożliwe jest ustalenie pewnego i obiektywnego (np. czasowego) miernika stałego pobytu. Oznacza to, że każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny, która powinna być dokonywana w oparciu o możliwe do zweryfikowania okoliczności (por. wyrok NSA z dnia 9.04.2013 r., II OSK 479/13, LEX nr 1337428, A. Kisielewicz (w:) Kodeks wyborczy. Komentarz, LEX 2014, uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 sierpnia 1991 r., W 7/91, OTK 1991/1/24).

WSA w Rzeszowie w dalszej części uzasadnienia wskazał, że niedopuszczalne jest oparcie wiedzy o stanie faktycznym na szczątkowej informacji uzyskanej z anonimowego źródła. Z treści protokołów posiedzeń Komisji Regulaminowo-Statutowej Rady Miasta, jak i z protokołów sesji Rady w przedmiotowej sprawie nie wynika bowiem konkretnie przez kogo, w jakiej formie i od kogo konkretnie informacja została uzyskana.

WSA podkreślił przy tym, że niezweryfikowana i niejasna informacja o miejscu zamieszkania radnego, stoi w sprzeczności z przedstawianymi przez skarżącego dokumentami w postaci m. in. umowy najmu mieszkania oraz ze złożonym przez niego oświadczeniem o zamieszkiwaniu w miejscowości, w której wykonuje mandat radnego. Zdaniem Sądu nie ulega także wątpliwości, że przez ostatnie lata miejscowość ta stanowiła centrum jego życiowej aktywności, z którą związane jest jego życie zawodowe i rodzinne, w której wcześniej studiował, a teraz pracuje, prowadząc działalność społeczną i polityczną. Istotną przesłanką potwierdzającą jego miejsce zamieszkania jest zdaniem Sądu również fakt zawarcia związku małżeńskiego i zamieszkiwania pod tym samym adresem także żony skarżącego.

WSA przytoczył także fragment wyroku NSA z dnia 9.04.2013 r., II OSK 479/13, który stwierdził, że „faktyczne przebywanie w danej miejscowości nie może być rozumiane jedynie jako pobyt wymuszony koniecznością wykonywania w niej swych obowiązków pracowniczych czy zarobkowych, ale musi mieć ono jednocześnie cechy założenia tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Przebywanie w miejscowości bowiem musi wiązać się ze skupieniem w niej życiowej aktywności, związanej nie tylko z pracą, ale również z rodziną”. Natomiast „rozpatrując drugą przesłankę decydującą o stałym miejscu zamieszkania, tj.: zamiaru przebywania należy mieć na uwadze, że składnik mentalny animus nie może być oceniany tylko i wyłącznie na podstawie wewnętrznego przekonania, pozytywnego stosunku emocjonalnego do danej miejscowości, czy wreszcie deklaracji słownej lub zapewnień. Aby był on wiarygodny musi jeszcze wyrażać się w postaci konkretnych sprawdzalnych zachowań - które będą jego potwierdzeniem. Nie wystarczy w tej mierze jedynie złożenie oświadczenia, czy zapewnień przez zainteresowaną osobę o danym zamiarze. Muszą temu oświadczeniu jeszcze towarzyszyć codzienne czynności faktyczne i prawne, które będą jego wyrazem”.

WSA wskazał również, że o braku fizycznego pobytu dla oceny prawa wybieralności w wyborach samorządowych nie może świadczyć fakt korzystania ze zwiększonej stawki kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, spowodowany złożeniem u pracodawcy stosownego oświadczenia o zamieszkiwaniu w danej miejscowości. Oświadczenie takie podlega bowiem badaniu w zakresie zgodności ze stanem faktycznym przez właściwe organy podatkowe w toku odrębnego postępowania.

W podsumowaniu WSA uznał, że skarżący wykazał w wystarczającym stopniu, że na dzień wyborów samorządowych, w których został wybrany radnym zamieszkiwał w miejscowości w której kandydował i to właśnie tam skoncentrował swoje kluczowe sprawy życiowe związane z pracą, rodziną i działalnością społeczną. Tym samym uchwała Rady Gminy, w istocie kwestionująca ten fakt, nie została poparta dowodami, które mogłyby ten fakt skutecznie obalić.

Wobec powyższych okoliczności WSA w Rzeszowie uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie i w konsekwencji stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego z powodu utraty prawa wybieralności.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
DZIAŁY:
Ustrój

Autorzy artykułu

Joanna Kostrzewska

Partner, radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Michał Jagodziński

asystent, interesuje się prawem administracyjnym

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj