Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

24.08.2015

Opinia prawna jako informacja publiczna

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne nie może być nadużywane jako element walki politycznej lub instrument nielegalnego wywierania wpływów.

"

Dowiedz się więcej:

Dostęp do informacji publicznej

Nie można bezwzględnie przyjmować, że treść opinii prawnej ma walor informacji publicznej.  

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

Nie można bezwzględnie przyjmować, że treść opinii prawnej ma walor informacji publicznej.

Podstawy prawa dostępu do informacji publicznej uregulowane są już na poziomie konstytucyjnym. Zgodnie z art. 61 Konstytucji RP obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Szczegółowy zakres i tryb udzielania informacji publicznej został określony w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Kwestie związane z udostępnianiem jako informacji publicznej opinii i ekspertyz prawnych wzbudzają szereg wątpliwości i kontrowersji. Samo orzecznictwo sądów administracyjnych pozostaje w tym względzie niejednolite, natomiast w piśmiennictwie przyjmuje się, że o tym, czy tego rodzaju opinia prawna podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej decyduje cel, w jakim została sporządzona.

Pojęcie „informacji publicznej”

Przypomnijmy, że informacją publiczną, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jest każda informacja o sprawach publicznych. Informacja ta podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonym w przepisach tej ustawy. W art. 6 ustawy wskazano przykładowy katalog informacji publicznych podlegających udostępnianiu. I tak, zgodnie z tym przepisem udostępnieniu podlega w szczególności informacja publiczna o: polityce wewnętrznej i zagranicznej, władzach publicznych i innych podmiotach wykonujących zadania publiczne, zwłaszcza o ich statusie prawnym, organizacji, przedmiocie działalności, kompetencjach, majątku, którym dysponują oraz o zasadach ich funkcjonowania, danych publicznych, w tym w szczególności treści i postaci dokumentów urzędowych, np. aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, majątku publicznym.

Udostępnienie informacji publicznej może nastąpić m.in. poprzez ogłoszenie jej w Biuletynie Informacji Publicznej, na wniosek zainteresowanego, w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych, poprzez umożliwienie zainteresowanemu wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów i udostępnianie materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia, a także poprzez umieszczanie informacji publicznych w centralnym repozytorium informacji publicznych.

Udostępnianie opinii prawnych

Co do zasady opinia prawna znajdująca się w posiadaniu podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, a dotycząca spraw publicznych będzie stanowić informację publiczną. Jednakże nie można bezwzględnie przyjmować, że treść każdej takiej opinii ma walor informacji publicznej, bowiem od tej reguły występują wyjątki. Bez znaczenia przy tym jednak jest okoliczność, czy opinia prawna została sporządzona przez pracownika podmiotu zobowiązanego, czy też przez podmiot zewnętrzny, np. kancelarię prawną (o tym, czy sama umowa na sporządzenie opinii prawnej stanowi informacje publiczną przeczytasz w artykule pt. „Umowy pomiędzy JST i kancelarią prawną a dostęp do informacji publicznej”).

Aby móc stwierdzić, czy opinia prawna stanowi informację publiczną należy wziąć pod uwagę m.in. cel jej sporządzenia. Takiego waloru nie można bowiem przypisać opinii prawnej sporządzonej na potrzeby organu, jeżeli ma ona służyć w postępowaniu w konkretnej sprawie, dotyczącej interesu prawnego podmiotu, który ten organ reprezentuje (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2013 r., sygn. I OSK 2267/12). Wniosek o udostępnienie treści takiej opinii nie może być bowiem środkiem służącym do dostarczania innym stronom informacji istotnych z punktu widzenia np. toczącego się postępowania sądowego, którego przedmiotem jest roszczenie cywilnoprawne. Ponadto w drodze ustawy o dostępie do informacji publicznej niedopuszczalne jest pozyskiwanie informacji co do prawnych argumentów uzasadniających stanowisko przeciwnika procesowego (tak: I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2012, s. 119).

W orzecznictwie sądów administracyjnych wprost się wskazuje, że nie każda opinia prawna sporządzona przez organ administracji publicznej posiada walor informacji publicznej, bowiem o zakwalifikowaniu opinii prawnej do dokumentów podlegających udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej decyduje wspominany już cel, w jakim została opracowana. Tym samym opinia prawna sporządzona ma użytek organu administracji publicznej w przedmiocie zasadności wszczęcia w przyszłości postępowania w konkretnej sprawie cywilnej nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. np.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 czerwca 2009 r., sygn. I OSK 89/09).

Jednakże już opinia prawna sporządzona przez pracownika organu dla potrzeb załatwienia konkretnej sprawy, czy też bliżej nieokreślonej liczby spraw, jako dokument wewnętrzny, służący załatwieniu spraw i realizacji zadań organu, posiada walor informacji publicznej (tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 czerwca 2007 r., sygn. II SAB/Wa 175/06).

Również kwestie związane z udostępnianiem jako informacji publicznej opinii i ekspertyz prawnych dotyczących aktów normatywnych wzbudzają szereg wątpliwości i kontrowersji. W najnowszym orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazano jednak, że co prawda, co do zasady, opinie, analizy, ekspertyzy dotyczące projektu aktu prawnego, gromadzone przez organ i opracowywane na jego zlecenie, posiadają walor informacji publicznej, gdy dotyczą konkretnego projektu, co do którego wszczęty został proces uchwałodawczy, jednakże waloru takiego nie mają tzw. zapiski, notatki, utrwalone w formie tradycyjnej lub elektronicznej, stanowiące pewien proces myślowy, proces rozważań, etap wypracowywania finalnej koncepcji w zakresie danego aktu prawnego. Są one bowiem dokumentem wewnętrznym, służącym gromadzeniu informacji, które w przyszłości mogą zostać wykorzystane w procesie decyzyjnym (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 marca 2014 r., sygn. I OSK 118/14, więcej: „Czy opinie i ekspertyzy dotyczące aktów prawnych są jawne?”).

Podsumowanie

Kwestie związane z udostępnianiem opinii prawnej wzbudzały i czego należy się spodziewać w dalszym ciągu będą wzbudzać szereg wątpliwości i kontrowersji. Należy jednak pamiętać, że oprócz wskazywanego wyżej celu, dla jakiego opinia została sporządzona, należy brać pod uwagę również ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko, zgodnie z którym informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio redagowane i wytworzone przez organ administracji publicznej, ale charakter taki mają również dokumenty, które organ wykorzystuje do zrealizowania powierzonych prawem zadań, nawet wtedy, gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu. Dokumenty te służą realizacji zadań publicznych przez określone organy i zostały wytworzone na polecenie tych organów (por. np.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2011 r., sygn. I OSK 667/11). Tym samym nie sposób generalnie przyjąć, że wszystkie opinie prawne znajdujące się w posiadaniu organów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej mają istotnie walor takiej informacji, bądź też waloru takiego nie posiadają. Kwestia uznania, czy mamy do czynienia z informacją publiczną wymaga bowiem analizy każdego, indywidualnego przypadku.

___________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

"

Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne nie może być nadużywane jako element walki politycznej lub instrument nielegalnego wywierania wpływów.

"

Dowiedz się więcej:

Dostęp do informacji publicznej

Autor artykułu

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne nie może być nadużywane jako element walki politycznej lub instrument nielegalnego wywierania wpływów.

"

Dowiedz się więcej:

Dostęp do informacji publicznej