Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

NSA uznał, iż podmiot prowadzący RIPOK może posiadać status uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie ze skargi na uchwałę w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami komunalnymi.

Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2015 roku (sygn. II OZ 228/15) uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 lutego 2015 roku (sygn. IV SA/Po 1367/14) odmawiające Spółce prowadzącej regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) dopuszczenia do udziału w charakterze uczestnika postępowania dotyczącym skargi na uchwałę Sejmiku Województwa w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami komunalnymi, w zakresie w jakim przyznawał tej spółce status RIPOK. Jednocześnie NSA dopuścił spółkę do udziału w tym postępowaniu.

Orzeczenie to zapadło w następującym stanie faktycznym:

Jeden z przedsiębiorców działających na lokalnym rynku zagospodarowania odpadów komunalnych wystąpił do Sejmiku Województwa z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa polegającego na przyznaniu w uchwale w sprawie wykonania WPGO jednej z instalacji statusu RIPOK. Następnie przedsiębiorca ten skierował skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wnosząc o stwierdzenie nieważności kwestionowanej części uchwały będącej aktem prawa miejscowego.

W toku trwającego postępowania sądowoadministracyjnego spółka prowadząca RIPOK, którego dotyczyła skarga, wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o dopuszczenie jej do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania. Spółka argumentowała, iż toczące się postępowanie dotyczy jej interesu prawnego, gdyż w przypadku uwzględnienia skargi utraci status RIPOK.

Postanowieniem z dnia  11 lutego 2015 roku (sygn. IV SA/Po 1367/14), wydanym na posiedzeniu jawnym, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił Spółce dopuszczenia do udziału w postępowaniu. Sąd przyjął, iż art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowiący podstawę dopuszczania do udziału w sprawie uczestników postępowania, dotyczy spraw rozstrzyganych w toku postępowania administracyjnego, toczącego się na podstawie przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Zdaniem Sądu przepis ten nie ma natomiast zastosowania w sytuacjach, gdy przedmiotem zaskarżenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest akt bądź czynność podjęta poza postępowaniem administracyjnym, a przede wszystkim akt prawa miejscowego lub inna uchwała organu jednostki samorządu terytorialnego. Jednocześnie WSA w Poznaniu stwierdził, iż zgłaszanie się do udziału w sprawie dotyczącej aktów prawa miejscowego organu samorządu województwa, bez wyczerpania procedury wskazanej w art. 90 ustawy o samorządzie województwa jest niedopuszczalne, stanowi bowiem obejście wymogów ustalonych w tym przepisie.

Spółka prowadząca RIPOK wniosła zażalenie od przedmiotowego postanowienia zarzucając mu naruszenie art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 90 ustawy o samorządzie województwa, w związku z przepisami Konstytucji RP gwarantującymi prawo do Sądu. W obszernym uzasadnieniu przytoczono szereg poglądów doktryny przemawiających na rzecz wadliwości postanowienia WSA w Poznaniu oraz na rzecz konieczności dopuszczenia Spółki do udziału w postępowaniu.

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił w całości wniesione zażalenie podzielając w większości podniesione w nim zarzuty oraz argumenty przytoczone na nich poparcie. Sąd dokonał szczegółowej analizy pojęcia „postępowanie administracyjne” użytego przez ustawodawcę w art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi powołując się w tym zakresie zarówno na stanowisko doktryny jak i judykatury. Sąd zwrócił przy tym uwagę na rozbieżności występujące w tym zakresie.

Zdaniem Sądu akt będący przedmiotem toczącego się postępowania sądowoadministracyjnego (uchwała wykonawcza do WPGO będąca aktem prawa miejscowego) został wydany bez poprzedzenia go „postępowaniem administracyjnym” (w rozumieniu KPA), w którym uczestniczyłaby Spółka. Sąd uznał jednak, iż art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi znajduje także zastosowanie do takich aktów. Jednocześnie Sąd przyjał, iż toczące się postępowanie sądowoadministracyjne dotyczy interesu prawnego Spółki.

Niezależnie od powyższych kwestii NSA uznał, iż nie można zgodzić się z WSA odnośnie możliwości zastosowania w przedmiotowej sprawie art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa. Przepis ten stanowi, iż każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia - zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Tymczasem Spółka wnosząca zażalenie nie miała woli zaskarżenia przedmiotowej uchwały sejmiku województwa, lecz dążyła do jej obrony poprzez oddalenie skargi podmiotu inicjującego postępowanie sądowoadministracyjne.

Mając powyższe na uwadze NSA uchylił zaskarżone postanowienie i dopuścił Spółkę do udziału w postępowaniu.

Orzecznictwo sądów administracyjnych w tego typu sprawach nie jest jednak jednolite. W analogicznym stanie faktycznym i prawnym Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 29 stycznia 2015 roku (sygn. II OZ 52/15) oddalił zażalenia na postanowienie w sprawie odmowy dopuszczenia podmiotu prowadzącego RIPOK do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym dotyczącym uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami komunalnymi. W tej sprawie NSA uznał bowiem, iż  „racjonalny ustawodawca konsekwentnie w systemie prawa używa pewnych pojęć, a użycie w art. 33 § 1 i 2 P.p.s.a. sformułowania "postępowanie administracyjne" zamiast "postępowanie objęte sądowa kontrolą" było zamierzone i uzasadnione.”. W konsekwencji Sąd uznał, iż przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie do aktów i czynności poprzedzonych postępowanie administracyjnym sensu stricto, a tym samym nie znajduje zastosowania do postępowań, których przedmiotem jest skarga na akt prawa miejscowego.

Niestety powyższych rozbieżności nie zakończy niedawno uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Pomimo przyjętych zmian w art. 33 tejże ustawy ustawodawca nie odniósł się do kwestii postępowań dotyczących aktów prawa miejscowego. Nie sposób określić czy było to działanie świadome czy też wynik niedostrzeżenia wszystkich problemów prawnych związanych ze stosowaniem tego przepisu.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj