Nie zawsze zachodzi konieczność wydania postanowienia potwierdzającego etapowość realizacji przedsięwzięcia, dla którego była wydana decyzja środowiskowa.

WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 11 sierpnia 2014 r., sygn. II SA/Gl 198/14 zauważył, że decyzja środowiskowa z kwietnia 2008 r. w pkt 10 określała, że jest ona ważna przez 4 lata od dnia, w którym stała się ostateczna, a termin ten może ulec wydłużeniu o 2 lata, jeżeli realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiegać będzie etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w decyzji środowiskowej. W związku z tym, że wniosek o wydanie pozwolenia na budowę został złożony w lipcu 2013 r., a w aktach sprawy brak jest decyzji o wydłużeniu obowiązywania decyzji środowiskowej Sąd nakazał zweryfikowanie, czy wniosek został złożony w terminie. Takie stanowisko z punktu praktyki może być jednak uznane za kontrowersyjne.

Przystępując do rozwiązania przedstawionej wyżej wątpliwości, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że obowiązki spoczywające na podmiocie realizującym przedsięwzięcie powinny być oceniane według stanu prawnego, w którym była wydana decyzja środowiskowa. W dniu wydawania decyzji środowiskowej, na którą powołał się Sąd żaden z przepisów prawa nie przewidywał wydawania oddzielnego orzeczenia wydłużającego termin, w jakim decyzja środowiskowa może stanowić podstawę do ubiegania się o decyzję stanowiącą podstawę realizacji przedsięwzięcia. W dacie wydawania tego orzeczenia art. 72 ust. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dalej zwana ustawą ocenową (Dz.U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.) przewidywał, że „Termin, o którym mowa w ust. 3, może ulec wydłużeniu o 2 lata, jeżeli realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach”. Nie wymagało to wydawania jakiegokolwiek orzeczenia potwierdzającego etapowość realizacji przedsięwzięcia. W związku z tym, w tym stanie prawnym ocena etapowości realizacji przedsięwzięcia była oceniana przez organ właściwy do wydania decyzji stanowiącej podstawę realizacji przedsięwzięcia z punktu widzenia wydanej decyzji środowiskowej.

Dopiero z dniem 20 lipca 2010 r. rozwiązanie to zostało zmienione przez ustawę z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 119, poz. 804) i od tego momentu przepis ten stanowi, że  „Złożenie wniosku może nastąpić w terminie 6 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna, o ile strona, która złożyła wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, lub podmiot, na który została przeniesiona ta decyzja, otrzymali, przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 3, od organu, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, stanowisko, że realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w tej decyzji. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postanowienia”.

W związku z tym koniecznością wydania postanowienia potwierdzającego etapowość realizacji przedsięwzięcia zostały objęte jedynie te przedsięwzięcia, dla których decyzje środowiskowe zostały wydane po zmianie stanu prawnego. W tych wydanych wcześniej zagadnienie to było bowiem rozstrzygnięte w decyzji wywołującej skutki prawne. W przeciwnym razie przepis art. 72 ust. 4 ustawy ocenowej działałby z mocą wsteczną, a takie stany są sprzeczne z zasadą praworządności wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. Ponadto, jeżeli w decyzji środowiskowej określono, że okres, w którym może ona stanowić podstawę ubiegania się o decyzję stanowiącą podstawę realizacji przedsięwzięcia ulega automatycznemu wydłużeniu w przypadku etapowości realizacji przedsięwzięcia, to bez zmiany tej części decyzji nie ma potrzeby, ani możliwości potwierdzania tego oddzielnym postanowieniem.

Dlatego też należy stwierdzić, że w stosunku do decyzji środowiskowych wydanych  przed 20 lipca 2010 r., w których określono, że w termin o jakim mowa w art. 72 ust. 3 ustawy ocenowej może ulec wydłużeniu o 2 lata, jeżeli realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie zachodzi konieczność wydawania oddzielnych postanowień potwierdzających etapowość realizacji przedsięwzięcia. Skutek ten wynika bowiem bezpośrednio z wydanej decyzji środowiskowej, a nie oddzielnego postanowienia.