Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

09.07.2014

Propozycje zmian dotyczące PSZOKów

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Procedowane obecnie projekty zmian u.c.p.g. w szerokim zakresie odnoszą się do zasad funkcjonowania punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.

W Sejmie trwają prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie ustawy o własności lokali(druk sejmowy 2377) autorstwa posłów Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej [dalej: projekt PO]. Szereg spośród proponowanych zmian dotyczy zasad tworzenia i funkcjonowania punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych [dalej: PSZOK].

Projektodawcy proponują m.in. zmianę brzmienia art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: u.c.p.g.] stanowiącego obecnie, iż „Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazują miejsca, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych”.

Projekt PO zakłada, iż przepis ten uzyska następujące brzmienie: „Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą stacjonarne punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej takich odpadów komunalnych jak: przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady wielkogabarytowe, zużyte opony, odpady zielone, popiół z palenisk domowych oraz odpady budowlane i rozbiórkowe stanowiące odpady komunalne a także odpadów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4a”.

W uzasadnieniu projektu PO wskazuje się, iż „doprecyzowane zostało pojęcie punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) poprzez wskazanie, iż mają one stacjonarny charakter (co jednoznacznie przesądza, iż mobilne formy zbierania odpadów nie mogą być potraktowane jako wypełnienie obowiązku utworzenia PSZOK przez gminę”.

Proponowana zmiana zakłada ograniczenie swobody gmin w tworzeniu PSZOKów. Obecnie obowiązujące przepisy mają bowiem zdecydowanie szerszy zakres i pozwalają na przyjmowanie elastycznych rozwiązań dostosowanych do specyfiki poszczególnych gmin. Ustawodawca nie przesądza bowiem wprost charakteru tych punktów (stacjonarne czy mobilne) oraz katalogu odpadów, które mają być w nich przyjmowane. Gminy na podstawie odrębnych przepisów u.c.p.g. zobowiązane są do ustanowienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych, natomiast kształt systemu w tym zakresie pozostawiony został ich autonomicznej decyzji.

W konsekwencji obecnie można spotkać systemy oparte m.in. na:

  • dużych stacjonarnych PSZOKach odbierających wszystkie wskazane przez ustawodawcę frakcje odpadów,
  • lokalnych PSZOKach funkcjonujących w formie gniazd przeznaczonych do zbierania określonych frakcji odpadów selektywnie zebranych, niezależnych od pojemników na odpady komunalne zapewnianych przez właścicieli nieruchomości,
  • lokalnych PSZOKach funkcjonujących w systemie EKO-AB (kioski/pawilony, w których odbierane są określone frakcje odpadów),
  • mobilnych PSZOKach oznaczających specjalistyczne pojazdy odbierające zgodnie z ustalonym harmonogramem określone frakcje odpadów w wyznaczonych miejscach.

Obecnie obowiązujące przepisy stanowią ponadto, iż koszty tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych mogą być pokrywane z opłatza gospodarowanie odpadami komunalnymi, stanowiąc jeden z elementów kosztowych kalkulacji ich stawek (por. art. 6r ust. 2 u.c.p.g.).

Proponowane zmiany „usztywniają” system PSZOK, pomijając specyfikę poszczególnych gmin. Zakładają one bowiem, iż ciążący na gminach obowiązek zostanie spełniony wyłącznie wówczas, gdy na terenie każdej z nich powstaną co najmniej dwa punkty o charakterze stacjonarnym, z których każdy zapewniać będzie odbiór wymienionych w projekcie frakcji odpadów. Co prawda w dalszych przepisach projektodawcy posługują się szerszym pojęciem „punktów selektywnej zbiórki odpadów”, pomijając ich „stacjonarny” charakter, nie mniej jednak istnieje poważne ryzyko powstania rozbieżnych interpretacji w tym zakresie związanych z możliwościami tworzenia innych form PSZOK oraz ich finansowania z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ryzyko to jest tym większe, iż projekt PO zakłada przyjmowanie odpadów nie tylko w PSZOKach, ale także w „inny sposób” (por. projektowany art. 6r ust. 2b), przez co w uzasadnieniu projektu PO rozumie się „ustawione w miejscach publicznych pojemniki”. Ta forma zbiórki jest zatem wyraźnie odróżniana od systemu PSZOK, przy czym za zmianą w tym zakresie nie idzie nowelizacja art. 6r ust. 2 u.c.p.g. określającego przeznaczenie środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przepisie tym nadal jest bowiem mowa o kosztach tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Projektodawcy konsekwentnie (podobnie jak ma to miejsce obecnie) posługują się w projekcie PO pojęciem „punktów” w liczbie mnogiej, co zdaje się potwierdzać interpretację, iż na terenie każdej z gmin funkcjonować mają co najmniej dwa tego typu obiekty. Interpretacja ta jest tym bardziej uzasadniona, gdy weźmie się pod uwagę inne zmiany zawarte w projekcie PO, które wyraźnie akcentują różnice pomiędzy posługiwaniem się określonymi pojęciami w liczbie pojedynczej lub mnogiej (np. „budynek lub budynki”, „osoba lub osoby”). Brak analogicznego doprecyzowania w przypadku PSZOKów stanowić będzie argument na rzecz tezy, iż ustawodawca świadomie posługuje się liczbą mnogą w tym zakresie. Rozwiązanie to zdaje się być dość dyskusyjne, biorąc pod uwagę zróżnicowanie poszczególnych gmin. System PSZOK inaczej winien być bowiem kształtowany w gminach miejskich o zwartej zabudowie, inaczej zaś w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich o rozproszonej zabudowie, w których odległość i łatwość dotarcia do PSZOKów może być znacząco utrudniona. Problem ten jest najbardziej dotkliwy w gminach o dużej powierzchni i niewielkim wskaźniku gęstości zaludnienia oraz słabo ukształtowanej sieci dróg.

Ocena powyższych propozycji dotyczących systemu PSZOKów winna uwzględniać także sytuację zakładów budżetowych realizujących określone zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. Ograniczenie swobody gmin w zakresie kształtowania systemu PSZOK oznaczać może w konsekwencji zawężenie możliwości działania zakładów budżetowych (np. poprzez wykluczenie organizacji przez nie mobilnych form zbiórki odpadów komunalnych).

Projekt PO zakłada także wprowadzenie wyraźnej regulacji określającej, iż prowadzenie PSZOK nie wymaga uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Projekt przesądzać ma także, iż prowadzący taki punkt jest posiadaczem odpadów prowadzącym zbieranie odpadów w rozumieniu ustawy o odpadach.

Autorzy Projektu PO proponują także dodanie nowego przepisu mającego doprecyzować, iż podmiot prowadzący PSZOK jest obowiązany do:

  1. przekazywania przyjętych od właścicieli nieruchomości selektywnie zebranych odpadów komunalnych do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy o odpadach;
  2. przekazywania przyjętych od właścicieli nieruchomości odpadów zielonych do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

Na podmiot prowadzący PSZOK, z wyłączeniem gminy, proponuje się nałożyć obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań. Sprawozdanie to ma być przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy. Pierwsze sprawozdanie miałoby być składane za rok 2015.

Realizacja powyższych obowiązków przez podmioty prowadzące PSZOK ma być zapewniona poprzez wprowadzenie nowych przepisów sankcyjnych. Kary pieniężne w powyższym zakresie nakładać ma w drodze decyzji, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce położenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Przedstawione powyżej propozycje nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowią jedynie część zmian zawartych w projekcie PO, który łącznie zawiera propozycje zmian aż w 38 artykułach. Jednocześnie projekt ten jest procedowany wspólnie z poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach lokali (druk sejmowy 2404) autorstwa posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Ten projekt dotyczy zaledwie 8 artykułów.

Mając na uwadze wagę i kontrowersyjność proponowanych zmian, nie sposób przewidzieć na chwilę obecną ostatecznego kształtu ustawy nowelizującej u.c.p.g. ani terminu jej wejścia w życie. Należy mieć przy tym nadzieję, iż ustawodawca przynajmniej w części uwzględni uwagi podnoszone w tym zakresie przez środowisko samorządowe.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autor artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj