Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

16.05.2014

Który organ właściwy do rozpoznania wniosku o przyznanie pomocy finansowej w postaci zasiłku celowego?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Właściwość miejscową gminy zobowiązanej do rozpatrzenia wniosku o przyznanie zasiłku celowego ustala się według miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Ustalenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia oświadczenia woli.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej[1] [dalej również jako: Ustawa] przewiduje dla określonej grupy osób pomoc społeczną w postaci zasiłku celowego. Zgodnie z art. 101 ust. 1. ww. ustawy w przypadku wniosku o udzielenie pomocy finansowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie.

W sprawie, w której Naczelny Sąd Administracyjny [dalej również: NSA] wydał postanowienie z dnia 21 marca 2014 r. (sygn. I OW 310/13), Wójt Gminy Mieścisko (woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki) zwrócił się o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Prezydentem Miasta Poznania w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania takiego wniosku o udzielenie pomocy finansowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca jako swoje ostatnie miejsce zameldowania na pobyt czasowy wskazał miejscowość położoną w Gminie Mieścisko. Faktycznie przebywał jednak w innej miejscowości na terenie tej samej gminy. W żadnej z nich nie posiadał miejsca pracy. Jako osoba bezrobotna zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Wągrowcu (woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki, Gmina Wągrowiec) jako instytucji właściwej dla swojego miejsca pobytu. Należy wskazać, że na terenie Gminy Mieścisko wnioskodawca nie korzystał z opieki medycznej. Co istotne, sam nie deklarował również zamiaru zamieszkania na jej obszarze, a jego działania w żaden sposób nie potwierdzały woli zamieszkania tam na stałe.

Na skutek złożenia wniosku o udzielenie pomocy finansowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych powstał negatywny spór o właściwość. Prezydent Miasta Poznania wniósł o wskazanie jako właściwego w sprawie Wójta Gminy Mieścisko z uwagi na ostatnie miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

NSA wskazał, że zasiłek celowy jest formą pomocy społecznej przewidzianą w ustawie o pomocy społecznej, dlatego też tam należy szukać wskazań do ustalenia organu właściwego do załatwienia tej sprawy. Zgodnie z art. 101 ust. 1 Ustawy właściwość miejscową ustala się według ostatniego miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Ustawa nie definiuje samodzielnie pojęcia miejsca zamieszkania. W związku z tym należy się odwołać do jego znaczenia przyjętego na gruncie prawa cywilnego. Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny [dalej również: k.c.][2] miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. NSA wyjaśnił, że są dwa integralnie złączone składniki miejsca zamieszkania: obiektywny, czyli pobyt stały w danej miejscowości (corpus), oraz subiektywny w postaci uzewnętrznionego zamiaru, woli tego pobytu (animus)[3]. Analizy tych składników należy dokonywać łącznie. Samo zamieszkiwanie w sensie fizycznym bez zamiaru stałego pobytu ani sam zamiar niepołączony z przebywaniem w określonej miejscowości nie będą wystarczające. Brak któregokolwiek z nich nie pozwala na zakwalifikowanie danego miejsca jako miejsca zamieszkania osoby fizycznej. Samo zameldowanie, które należy rozpatrywać w kategorii pojęć prawa administracyjnego, też nie przesądza jeszcze o miejscu zamieszkania w rozumieniu prawa cywilnego, choć niejednokrotnie stanowi wskazówkę przy ocenie przesłanek z art. 25 k.c.[4].

O ile w przedmiotowej sprawie organy samorządu terytorialnego określiły miejsce przebywania wnioskodawcy, o tyle problematyczne okazało się jednoznaczne wskazanie, w jakim miejscu przebywa on z zamiarem stałego pobytu. Jak już wcześniej wskazywano w orzecznictwie NSA: „Ustalenie tego zamiaru powinno być oparte o kryteria zobiektywizowane. O zamieszkiwaniu w jakiejś miejscowości można mówić więc wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej”[5].

W związku z powyższym, NSA w postanowieniu z dnia 21 marca 2014 r. wskazał, że fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu kompetencyjnego ma aktualne miejsce zamieszkania wnioskodawcy w Poznaniu, a wyrażenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia przez niego odpowiedniego oświadczenia woli w tym zakresie. Wystarczy bowiem, że taki zamiar wynika z zachowania osoby fizycznej, polegającego na ześrodkowaniu aktywności życiowej w określonej miejscowości. Wnioskodawca pracował i wynajmował mieszkanie w Poznaniu i tam skoncentrował aktualne sprawy życiowe i emocjonalne. W konsekwencji w ocenie NSA za organ właściwy do rozpoznania wniosku o udzielenie pomocy finansowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych wnioskodawcy należało uznać Prezydenta Miasta Poznania.

Postanowienie NSA z dnia 21 marca 2014 r. (sygn. I OW 310/13) jest prawomocne.


[1] j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.

[2] j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121.

[3] T. Sokołowski [w:] A.Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.

[4] Por. wyrok SN z dnia 8 maja 1970 r., sygn. I CR 208/69, LEX nr 1142; postanowienie SN z dnia 26 marca 1973 r., sygn. I CZ 38/73, LEX nr 7234 oraz postanowienia SN z dnia 3 maja 1973 r., sygn. I CZ 48/73, LEX nr 7250.

[5] Postanowienie NSA w Warszawie z dnia 30 marca 2006 r., sygn. I OW 265/05, LEX nr 198360.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autorzy artykułu

Anna Gad

radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie cywilnym, autorskim, prawie pracy i procedurze cywilnej

Ewa Skrzypczyńska

Radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie cywilnym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa zobowiązań

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj