Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

17.12.2013

NSA: nieumieszczenie biletu parkingowego za szybą pojazdu w strefie płatnego parkowania nie jest podstawą sankcji za brak opłaty

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nieuprawnione jest traktowanie nieumieszczenia biletu parkingowego za szybą pojazdu na równi z niewniesieniem opłaty za parkowanie.

W wyroku z dnia 8 października 2013 r. (sygn. I OSK 1674/13) Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA], oddalając skargę kasacyjną Rady m.st. Warszawy uznał za słuszne rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie [dalej: WSA w Warszawie], zawarte w wyroku z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn. VII SA/Wa 2834/12). W powołanym wyroku WSA w Warszawie stwierdził nieważność §3 ust. 6 Regulaminu warszawskiej strefy płatnego parkowania1, który to przepis stanowi, że niewyłożenie biletu parkingowego bądź innych dokumentów uprawniających do parkowania wewnątrz pojazdu za przednią szybą w sposób umożliwiający ich odczytanie z zewnątrz, jest równoznaczne z niewniesieniem opłaty za parkowanie.

Postępowanie przed WSA w Warszawie

Sprawę wszczął Rzecznik Praw Obywatelskich [dalej: RPO], który zaskarżył uchwałę Rady m.st. Warszawy Nr XXXVI/1077/2008 z dnia 26 czerwca 2008 r. w zakresie §3 ust. 6 Regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały. RPO podniósł, że w świetle postanowień art. 13f ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, ze zm.) [dalej: u.d.p.], za nieuiszczenie opłat zarząd drogi (a w przypadku jego braku zarządca drogi) pobiera opłatę dodatkową wyłącznie wówczas, gdy stwierdzi, że kierowca nie uiścił opłaty za parkowanie.

Tymczasem, jak wskazał RPO, § 3 ust. 6 Regulaminu tworzy dodatkową sankcję, bowiem zrównuje nieumieszczenie za przednią szybą pojazdu odpowiedniego dowodu uiszczenia opłaty parkingowej (bądź innych wskazanych w Regulaminie dokumentów) z niewniesieniem opłaty. Powyższe zdaniem RPO powoduje powstanie po stronie kierowcy obowiązku uiszczenia opłaty dodatkowej także w sytuacji, gdy w rzeczywistości kierowca wniósł opłatę za parkowanie, jednak nie pozostawił biletu kontrolnego (ewentualnie innych stosownych dokumentów) za przednią szybą pojazdu bądź dokument został tam umieszczony w sposób uniemożliwiający odczytanie jego treści z zewnątrz.

W odpowiedzi na skargę Rada m.st. Warszawy [dalej: Rada] podniosła, że rozwiązanie zawarte w zaskarżonej regulacji jest w pełni racjonalne, bowiem logiczną konsekwencją ustawowego obowiązku uiszczenia opłat jest konieczność udokumentowania faktu jego wykonania. Zdaniem Rady, kwestionowany przepis stanowi tylko doprecyzowanie innych przepisów, zaś opłatę dodatkową pobiera się wyłącznie za nieuiszczenie opłaty, a nie za brak umieszczenia dowodu jej uiszczenia za szybą pojazdu.

WSA w Warszawie wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn. VII SA/Wa 2834/12) stwierdził nieważność zaskarżonego przepisu. W ocenie Sądu I instancji przepis ten został wydany z naruszeniem prawa i wbrew stanowisku Rady nie był podjęty w granicach ustawowego upoważnienia. Brzmienie § 3 ust. 6 Regulaminu wskazuje bowiem jednoznacznie, że obejmuje on przypadek, kiedy opłata za parkowanie w strefie płatnego parkowania została uiszczona, a jedynie dowód jej uiszczenia został umieszczony w pojeździe w sposób niezgodny z instrukcją ustaloną przez Radę. Tym samym Rada przekroczyła zakres delegacji ustawowej.

WSA w Warszawie podkreślił, że bez wątpienia ustawa stwarza legitymację dla Rady do ustalenia m.in. sposobu pobierania opłat, ale nie stwarza jednocześnie legitymacji do kreowania regulacji, zgodnie z którą sam fakt braku wyłożenia w pojeździe dowodu opłaty stanowi podstawę do sankcji, którą ustawa wiąże tylko z brakiem uiszczenia opłaty. Nie istnieje bowiem ustawowe upoważnienie dla Rady do pobierania opłat dodatkowych z innego tytułu niż nieuiszczenie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania, a w szczególności za nieumieszczenie lub wadliwe umieszczenie dowodu opłaty parkingowej w pojeździe.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu I instancji, kwestionowany w sprawie przepis narusza też art. 94 Konstytucji RP, tj. zasadę ustanawiania aktów prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie.

Postępowanie przed NSA – skarga kasacyjna

Od wyroku WSA w Warszawie skargę kasacyjną wywiodła Rada, zaskarżając go w całości. Rada podniosła, że nadrzędnym celem aktu wykonawczego, z którego pochodzi zaskarżony przepis, jest realizacja zadania stawianego przez u.d.p., tj. pobierania opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Należy zatem zapewnić w tej materii skuteczne rozwiązania, zwłaszcza, że w tym przypadku mamy do czynienia ze środkami publicznymi.

Zdaniem Rady, takim właśnie adekwatnym do celu rozwiązaniem jest kwestionowany § 3 ust. 6 Regulaminu. Zapis ten stanowi w ocenie Rady doprecyzowanie sposobu pobierania opłaty i ma za zadanie zwiększenie efektywności przeprowadzania kontroli w zakresie realizacji przez korzystających z dróg publicznych obowiązku ponoszenia opłat za parkowanie.

Rada podkreśliła, że uchwała w zaskarżonej części została podjęta w granicach ustawowego upoważnienia, zawartego w u.d.p. Zaskarżona regulacja nie stanowi zdaniem Rady dodatkowego obciążenia, a jedynie środek dyscyplinujący o charakterze wykonawczym do określenia sposobu pobierania opłaty.

Wyrokiem z dnia 8 października 2013 r., sygn. I OSK 1674/13, NSA oddalił skargę kasacyjną Rady.

NSA wskazał, że w § 3 pkt 6 Regulaminu Rada zdefiniowała przesłankę ustawowego pojęcia „niewniesienia opłaty” za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, z którym to pojęciem, w myśl art. 13f ust. 1 u.d.p., wiąże się pobieranie przez zarząd drogi (a w przypadku jego braku, przez zarządcę drogi) opłaty dodatkowej.

Dalej NSA podkreślił, że przepis art. 13b ust. 4 pkt 3 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 1 u.d.p. nie uprawnia rady gminy (rady miasta) do definiowania ustawowych pojęć, zwłaszcza zaś tych, z którymi ustawodawca związał pobieranie dodatkowej opłaty, jako świadczenia mającego charakter ustawowej represji za niewykonanie obowiązku uiszczenia opłaty parkingowej. O ile więc Rada była uprawniona do określenia sposobu pobierania opłaty parkingowej, o tyle bez wyraźnego w tym zakresie upoważnienia nie mogła ustalić definicji pojęcia „nieuiszczenie opłaty”, użytego w art. 13f ust. 1 u.d.p.

Prawidłowo zatem, zdaniem NSA, Sąd I instancji uznał § 3 pkt 6 Regulaminu za niemający ustawowej podstawy do jego sformułowania i w konsekwencji tego stwierdził jego nieważność. W Regulaminie nie może bowiem w ocenie NSA pozostawać zapis, który nie mając ustawowej podstawy prawnej, mógłby stać się samoistną podstawą do naliczania opłaty dodatkowej, zaś naliczenie opłaty dodatkowej nie może być wynikiem uznania urzędniczego.

NSA wskazał zarazem, że nie jest w orzecznictwie sądów administracyjnych kwestionowana dopuszczalność ustalenia przez radę gminy sposobu dokumentowania uiszczenia opłaty parkingowej, co w niniejszej sprawie zawarte jest w odpowiednich postanowieniach Regulaminu, które nie zostały zakwestionowane w zaskarżonym wyroku.

Skutki wyroku NSA

Rozstrzygnięcie NSA stanowi ukłon w kierunku zasady zaufania obywateli do władzy publicznej, precyzując zagadnienie budzące istotne wątpliwości praktyczne. O istnieniu takich wątpliwości świadczy m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach [dalej: WSA w Kielcach] z dnia 29 lutego 2012 r. (sygn. I SA/Ke 19/12). Zdaniem tego Sądu: „Okoliczność, że bilet (karta postojowa) mógł wpaść za deskę rozdzielczą pojazdu nie może uwolnić od poniesienia opłaty dodatkowej, gdy obowiązkiem kierującego pojazdem jest zgodnie z regulaminem umieścić go w sposób widoczny dla kontrolujących. Tylko taki zapis regulaminu strefy płatnego parkowania pozwala bowiem przeprowadzić kontrolę wykupienia biletu (co jest regułą) pod nieobecność kierowcy. Tym samym organ nie ma obowiązku ustalania przyczyn, dla których bilet parkingowy był niewidoczny, skoro to obowiązkiem parkującego pojazd jest dołożenie należytej staranności przy położeniu biletu w sposób umożliwiający jego kontrolę pod nieobecność kierującego pojazdem.”

Przyrównując stanowisko zawarte w omawianym wyroku NSA do wyżej przywołanej tezy wyroku WSA w Kielcach, należy stwierdzić, że wyrok NSA o sygn. I OSK 1674/13 jest zmianą linii orzeczniczej i to na korzyść kierowców korzystających ze stref płatnego parkowania. Wyrok NSA ma dla rad gminy (rad miasta) ten skutek, że wymaga ostrożności w stanowieniu aktów prawa miejscowego zawierających regulaminy stref płatnego parkowania.


1 Regulamin funkcjonowania stref płatnego parkowania niestrzeżonego (SPPN) stanowiący załącznik Nr 2 do uchwały Rady m.st. Warszawy Nr XXXVI/1077/2008 z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określenia sposobu pobierania tych opłat [dalej: Regulamin].

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autor artykułu

Aleksandra Ratyna

aplikant radcowski

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj