Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Zgodnie z ustawą o systemie oświaty jednostka samorządu terytorialnego (j.s.t.) może przekazać osobie prawnej niebędącej j.s.t. lub osobie fizycznej, prowadzenie szkoły liczącej nie więcej niż 70 uczniów.

Warunkiem takiego przekazania jest kolejno: podjęcie przez organ stanowiący j.s.t. uchwały wyrażającej wolę tego organu co do przekazania prowadzenia szkoły, uzyskanie pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny co do zamiaru przekazania szkoły, a następnie zawarcie przez j.s.t. umowy cywilnoprawnej z osobą fizyczną lub prawną, która zamierza przejąć prowadzenie szkoły.

Na tle powyższej regulacji za kontrowersyjne uznaje się możliwość przekazania prowadzenia szkoły komunalnej spółce prawa handlowego. Swoje wątpliwości co do takiego rozwiązania wyrazili już zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich, resort edukacji jak i Związek Nauczycielstwa Polskiego. Swoje stanowisko w tej kwestii zajął także Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w wyroku z dnia 4 kwietnia 2013 r. (I OSK 93/13).

We wspomnianym orzeczeniu, NSA podzielił ocenę wyrażaną przez kuratorium oświaty i stwierdził, że przekazanie do prowadzenia szkoły spółce prawa handlowego, utworzonej w tym celu przez gminę, stanowi naruszenie przepisów ustawy o systemie oświaty (poprzez obejście bezpośredniego stosowania). Według NSA nie do pogodzenia z zasadą praworządności jest rozwiązanie umożliwiające jednostce samorządu terytorialnego, zobowiązanej do kontroli obowiązku szkolnego przez szkołę publiczną lub zgodnego z przeznaczeniem wykorzystywania środków budżetowych przekazywanych w formie dotacji, aby była jednocześnie jedynym udziałowcem kontrolowanej przez siebie spółki prawa handlowego, której przekazała do prowadzenia szkołę publiczną.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przywołanym wyroku NSA nie badał dopuszczalności przekazania szkoły spółce, w której j.s.t. nie jest jedynym wspólnikiem. Wydaje się jednak, że także dla takiej sytuacji argumentacja NSA znajduje zastosowanie.

Na marginesie warto wspomnieć, że analogiczne stanowisko zajęła Najwyższa Izba Kontroli w odniesieniu do placówek przedszkolnych. W ramach kontroli organizacji wychowania przedszkolnego w gminie Biłgoraj w latach 2011-2012 kontrolerzy NIK uznali, że przekazywanie spółce komunalnej prowadzenia przedszkola samorządowego jest nieprawidłowe.

Wydaje się zatem, że w przekonaniu większości instytucji państwowych obszar wychowania i edukacji powinien być niedostępny dla spółek komunalnych. 

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj